Yenidal, ilişikteki deklarasyonumuzdan da anlaşılacağı gibi, ülkemizde ilk kez Fantastik Burjuva Sanatına Karşı (reaksiyon olarak) kurulmuş Sosyalist Realist bir gruptur.
Tanzimat döneminden bu yana kökü dışarda, öykünmeci sanat anlayışından son derece rahatsız olan biz yedi kurucu arkadaş -Ressam Avni Memedoğlu, Seramist Nejat Tözge, Ressam Marta Tözge, Ressam Kemal İncesu, Ressam İhsan İncesu, Ressam Hikmet Aksüt ve Yontucu Vahi İncesu- birlikte Yenidal Grubu'nu kurduk. İlk sergimizi Nisan 1959'da Beyoğlu Şehir Galerisi'nde açtık. Bu birlikteliğin oluşmasında Polonyalı meslektaşımız Marta ve eşi Nejat Tözge'lerin üstün gayret, teşvik ve moral destekleri unutulmaz. Ayrıca sergilerimizin giderlerini, çağrılarımızın basım, dağıtım ve posta giderleri konularında bize desteklerini esirgemeyen o dönem Basın İşçileri Sendikası yöneticileri İbrahim Güzelce ve Salih Özkarabay'ın anısını yüreğimin en derin köşesinde ömrüm boyunca saklayacağım.
Yenidal Grubu olarak ikinci sergimizi Nisan 1961'de yine Şehir Galerisi salonlarında düzenledik. Bu sergide kurucu arkadaşlarımızın dışında Balaban da yeralmıştı. Babıali, Akademi ve malûm sanat çevrelerinin etkisiyle Sıkıyönetim'den de yararlanan 'Muhbir vatandaşlar' görevlerini yapıp komünizm propagandası yaptığımız savıyla gammazlayınca bu sergi 5. gününde savcılıkça kapatıldı ve sergide yeralan toplam 15 eser ve biz sanatçılar da -meşhur(!), hukukçu ve ressam profesörlerin- bilirkişi raporlarına dayanılarak tutuklandık. Olabildiğince ağır geçen tutukluluk günlerimiz Sirkeci Sansaryan Han'da Balmumcu Askerî Garnizonu'nda 50 gün sürdü. Bu ağır koşullar her birimizde yaptığı tahribatlar yanında Marta Tözge arkadaşımızın aklî dengesini yitirmesine yolaçtı. Yargılamalar sonucu üçüncü duruşma sonunda 15 Eylül 1961'de aklandık. Birçoğumuz işini kaybetti, maddi dertler tüm ağırlığıyla üstümüze çöreklendi ve Yenidal Grubu dağılmak zorunda kaldı. O onurlu ve olumlu atılım sona ermişti. Yıllarca Grup arkadaşlarımızla biraraya gelemedik. Birkaç kez yeniden canlandırma önerilerinde bulunulduysa da bu sözde kaldı.
Ancak son yıllarda bizim o dönemde uğruna çile çektiğimiz emekçi halka dönük sanat anlayışında ürünler veren birçok genç sanatçıyı görünce çekilen çile ve acının hiç de boşa gitmediğini anlıyorum.
"Çekilen her çile, her acı
bereketli topraklara atılan tohum olur,
öyle beklenmedik bir günde filizlenir,
gözalabildiğine gür buğday tarlaları oluşur,
ya da dalbudak gür ormanlara
dönüşür ki başın döner mutluluktan çatlarsın"
O yıllardan bu yana 17 kişisel sergi açtım, toplam 30 yapıtım mahkûm edilmek istendi. Tümünün de suçsuz olduğunu kanıtladım. Bu uğurda çok didinip uğraştım, yoruldum ama şimdi mutluyum, çünkü Yenidal Grubu yeniden ayakta ve yeniden onurlu ve saygın misyonunu üstleniyor.
